De kracht van de stilte
Een van de sterkste retorische middelen is de pauze. Klets niet en vertel ademloos aan één stuk door, maar blijf altijd zelfverzekerd en koel: Adem in, adem uit, wacht even - en ga dan pas verder met spreken. Vermijd het gebruik van vulwoorden als "Um" of "Dus". Het is beter om even niets te zeggen. De kracht van de stilte. Het zorgt ervoor dat wat volgt op de pauze veel meer aandacht krijgt. In het beste geval hangen de luisteraars aan hun lippen en zijn ze geboeid om te zien wat er verder gebeurt.
Begin bijvoorbeeld met "Wat is bijzonder belangrijk voor mij", pauzeer dan even - en ga verder met de tekst. Iedereen zal luisteren. Maar je pauzeert ook als je meer gewicht wilt geven aan wat je net hebt gezegd: "We hebben het hier over een prijs van 100.000 euro!". Pauze.
Het stille moment helpt de luisteraars ook om beter te absorberen wat er is gezegd - ze kunnen het zich later beter herinneren. En ze zijn klaar voor de volgende aspecten. Pauzes geven hen de kans om aantekeningen te maken of kort na te denken over wat ze hebben gehoord.
Als spreker kun je een slok nemen en je stem even oliën, even nadenken, je concentreren op het volgende punt of je hand-out bekijken. Maar probeer oogcontact te houden met je publiek. Gebruik pauzes als een dramaturgisch hulpmiddel om je presentatie effectiever te maken en levendig te houden. Monotoon geklets vermoeit je.